Πρόταση για την καθιέρωση νέας κατηγορίας τιμολογίων προμήθειας ρεύματος θέτει σε δημόσια διαβούλευση η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), με στόχο την ενίσχυση του ανταγωνισμού στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη διεύρυνση των επιλογών που παρέχονται στους τελικούς καταναλωτές.
Η νέα κατηγορία αφορά συμβάσεις ορισμένου χρόνου που δεν συνδέονται με τις διακυμάνσεις της χονδρεμπορικής αγοράς, αλλά ενσωματώνουν εκ των προτέρων καθορισμένα, ευέλικτα χαρακτηριστικά τιμολόγησης.
Τα λεγόμενα «ευέλικτα τιμολόγια», διάρκειας τουλάχιστον δώδεκα μηνών, προτείνεται να λειτουργούν ως ενδιάμεση λύση ανάμεσα στα παραδοσιακά σταθερά (μπλε) και τα κυμαινόμενα (πράσινα) τιμολόγια, εξασφαλίζοντας διαφάνεια, συγκρισιμότητα και περιορισμένο τιμολογιακό κίνδυνο για τον καταναλωτή.
Παράλληλα, επιχειρείται η δημιουργία ενός σαφώς προσδιορισμένου πλαισίου που θα επιτρέπει στους προμηθευτές να διαφοροποιούν τα εμπορικά προϊόντα τους, χωρίς να παραβιάζονται οι αρχές της διαφανούς πληροφόρησης και της προστασίας των πελατών.
Ποια τα χαρακτηριστικά των «ευέλικτων τιμολογίων»
Τα «ευέλικτα τιμολόγια» χαρακτηρίζονται από ένα βασικό στοιχείο: η τιμή τους δεν επηρεάζεται από τη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αντιθέτως, βασίζονται σε προκαθορισμένες χρεώσεις προμήθειας (ευρώ/ημέρα ή ευρώ/kWh), οι οποίες μπορεί να διαφοροποιούνται κατά τρόπο ορισμένο εκ των προτέρων χωρίς αιφνίδιες ή αδιαφανείς μεταβολές.
Τα προϊόντα αυτά μπορούν να ενσωματώνουν:
- Κλιμακωτή τιμολόγηση βάσει επιπέδων κατανάλωσης (π.χ μία σταθερή πάγια χρέωση προμήθειας ανά μήνα και μία σταθερή τιμή προμήθειας ανά βαθμίδα κατανάλωσης σε όλη τη διάρκεια της σύμβασης
- Τμηματική τιμολόγηση ανά εξάμηνο με μία σταθερή πάγια χρέωση και μία σταθερή τιμή προμήθειας
- Σταθερή πάγια χρέωση προμήθειας ή και σταθερή τιμή προμήθειας για την εκτός βαθμίδας κατανάλωση
- Προσαρμογές ανάλογα με το ωράριο χρήσης (peak – off-peak), σε ένα πλαίσιο που ενθαρρύνει την αποδοτική χρήση ενέργειας.
Η ελάχιστη διάρκεια των εν λόγω συμβάσεων ορίζεται στους 12 μήνες, ενώ δεν επιτρέπεται μονομερής τροποποίηση από πλευράς του προμηθευτή.
Κόκκινος χρωματικός κώδικας
Η ΡΑΑΕΥ προτείνει τη χρήση κόκκινης χρωματικής επισήμανσης για τα νέα τιμολόγια, διαχωρίζοντάς τα σαφώς από τα «μπλε» (σταθερά τιμολόγια) και τα «πράσινα» ή κίτρινα (κυμαινόμενα). Ωστόσο η επιλογή του χρώματος τελεί υπό δημόσια διαβούλευση.
Τα νέα τιμολόγια θα ενσωματώνουν τη δυνατότητα επιβολής ρήτρας πρόωρης αποχώρησης, εφόσον αυτή βασίζεται στο κόστος που δημιουργεί στον προμηθευτή η πρόωρη λήξη της σύμβασης. Η ρήτρα αυτή θα είναι αναλογική και προβλέψιμη, με αναλυτική αναφορά στους ειδικούς όρους της σύμβασης, όπως και η ενδεχόμενη παροχή έκπτωσης συνέπειας.
Ενίσχυση της ενημέρωσης και αποφυγή υπαγωγής στην Καθολική Υπηρεσία
Πριν από τη σύναψη της σύμβασης προμήθειας των «ευέλικτων τιμολογίων» ο προμηθευτής παρέχει στον καταναλωτή περίληψη των βασικών όρων της σύμβασης σχετικά με τις πάγιες χρεώσεις προμήθειας, το ευέλικτο στοιχείο μεταβολής τους, το οποίο θα είναι εκ των προτέρων γνωστό και δεν θα μεταβάλλεται στη διάρκεια της σύμβασης, ανάλυση της ρήτρας πρόωρης αποχώρησης κ.ά.
Οι προμηθευτές υποχρεούνται, τουλάχιστον έναν μήνα πριν από τη λήξη της σύμβασης, να ενημερώνουν εγγράφως τον πελάτη για τη λήξη και να του προτείνουν νέο προϊόν. Εφόσον ο καταναλωτής δεν απαντήσει, η μεταφορά του θα γίνεται σε τυποποιημένο τιμολόγιο χωρίς ρήτρες, και όχι στην Καθολική Υπηρεσία, η οποία έχει συχνά δυσμενείς όρους χρέωσης.
Διακριτός ρόλος των πρόσθετων υπηρεσιών
Η Ρυθμιστική Αρχή υπενθυμίζει ότι τα τιμολόγια προμήθειας μπορούν να συνοδεύονται από δεσμοποιημένες υπηρεσίες, ενεργειακές ή μη. Ωστόσο, η ύπαρξη αυτών των υπηρεσιών που μπορεί να εμπλέκει και άλλες επιχειρήσεις (πέραν της προμήθειας) δεν μπορεί να δικαιολογεί πρόσθετους όρους ή ρήτρες στη σύμβαση ρεύματος, όπως για παράδειγμα ποινές αποχώρησης.
Σύμφωνα με τη ΡΑΑΕΥ, είναι νόμιμο ένας πάροχος να προσφέρει ένα τιμολόγιο ρεύματος μαζί με μια πρόσθετη υπηρεσία, π.χ. ένα συμβόλαιο συντήρησης, μια «πράσινη» πιστοποίηση, ένα σύστημα παρακολούθησης κατανάλωσης ή ακόμα και ένα μη ενεργειακό προϊόν (π.χ. ασφαλιστική κάλυψη).
Αυτή η «δεσμοποίηση» (bundling) επιτρέπεται για όλα τα τιμολόγια: σταθερά, ευέλικτα, κυμαινόμενα, δυναμικά. Όμως, υπάρχει κρίσιμη προϋπόθεση: οι πρόσθετοι όροι και ρήτρες (π.χ. ρήτρα πρόωρης αποχώρησης) επιτρέπονται μόνο για το μέρος της σύμβασης που αφορά την ίδια την προμήθεια ρεύματος και μόνο όταν δικαιολογούνται από τον τιμολογιακό κίνδυνο (π.χ. επειδή ο πάροχος έχει δεσμευτεί να μην αυξήσει τιμή για 12 μήνες).
Αν ένας προμηθευτής βάζει ποινές ή δεσμεύσεις λόγω της πρόσθετης υπηρεσίας (π.χ. αν φύγει ένας καταναλωτής, πληρώνει ρήτρα επειδή έλαβε και το συμβόλαιο συντήρησης), αυτό μπορεί να θεωρηθεί καταχρηστικό ή εικονικό και να ελεγχθεί ρυθμιστικά.
Τονίζει επίσης ότι η παροχή πρόσθετων υπηρεσιών είναι εμπορική επιλογή, όχι θεσμική υποχρέωση βάσει του ενεργειακού πλαισίου. Άρα είναι έξω από τον «πυρήνα» της σύμβασης προμήθειας ενέργειας και πρέπει να αντιμετωπίζεται ρυθμιστικά ξεχωριστά.
Η δημόσια διαβούλευση για τη νέα σήμανση τιμολογίου θα διαρκέσει έως τις 31 Αυγούστου 2025 χωρίς δυνατότητα παράτασης.
