Το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου μέσω του υποθαλάσσιου καλωδίου Great Sea Interconnector (GSI) παραμένει σε κρίσιμο σταυροδρόμι, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το χαρακτηρίζει «στρατηγικής σημασίας», την Αθήνα να εμφανίζεται αποφασισμένη να το προχωρήσει και τη Λευκωσία να εξακολουθεί να διατηρεί σοβαρές επιφυλάξεις, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία διεξάγει έρευνα σε σχέση με το έργο.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, έστειλε χθες σαφές μήνυμα προς τον ΑΔΜΗΕ, καλώντας τον να υλοποιήσει τις ευθύνες που έχει ήδη αναλάβει.
Την ίδια ώρα μάλιστα, σημείωσε πως έχει ενημερωθεί από την Νομική Υπηρεσία ότι μετά από καταγγελίες που έγιναν εδώ και καιρό και έχουν διερευνηθεί, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αποφάσισε να ανοίξει υπόθεση διερεύνησης για ενδεχόμενα ποινικά αδικήματα σε σχέση με το συγκεκριμένο έργο.
«Δεν υπάρχουν διαφορές με την Ελληνική Κυβέρνηση. Υπάρχουν υποχρεώσεις που έχει αναλάβει ο ΑΔΜΗΕ και για να είναι βιώσιμο το έργο, αυτές οι υποχρεώσεις πρέπει να τις υλοποιήσει» τόνισε ο Νίκος Χριστοδουλίδης απαντ΄ωντας σε σχετική ερώτηση
Ο ΠτΔ ανέφερε συγκεκριμένα, πως η θέση της Λευκωσίας για το έργο είναι ξεκάθαρη και ενιαία, αναγνωρίζοντας ότι το έργο είναι στρατηγικής σημασίας. Εντούτοις, τόνισε ότι η βιωσιμότητά του εξαρτάται από την υλοποίηση δεσμεύσεων του ΑΔΜΗΕ.
Η δήλωση έχει ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς για πρώτη φορά η Λευκωσία μεταθέτει την ευθύνη στον ΑΔΜΗΕ, καθώς ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μετατοπίζει το βάρος από την κυπριακή πλευρά προς τον διαχειριστή του έργου, στέλνοντας ουσιαστικά το μήνυμα ότι η Κύπρος δεν πρόκειται να δεσμευθεί χωρίς σαφείς εγγυήσεις για το κόστος και τη βιωσιμότητα του έργου.
Η αναφορά του ΠτΔ, ακολουθεί δηλώσεις του Υπουργού Οικονομικών περί μη βιωσιμότητας του έργου, αλλά και αναφορές του ότι ενόσω παραμένουν προβλήματα, η κυπριακή κυβέρνηση δεν θα προχωρήσει με το έργο.
Οι κυπριακές επιφυλάξεις
Συγκεκριμένα, ο Υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός κληθείς να ξεκαθαρίσει τη στάση του και κατά πόσο επιμένει σε μη υλοποίηση του έργου δήλωσε τις προηγούμενες μέρες:
«Δεν επιμένω εγώ να μην γίνει το έργο, εγώ λέω να γίνει όταν αποφασίσουμε με τους σωστούς όρους, με τις σωστές συμμετοχές και αφού διευκρινιστεί κάθε πτυχή αυτού του έργου ότι είναι προς το συμφέρον του κυπριακού λαού».
Ο κ. Κεραυνός μιλώντας στο Σίγμα, ξεκαθάρισε ότι «δεν νομίζω ότι μια κυβέρνηση έχοντας υπόψη ότι υπάρχουν προβλήματα, θα προχωρήσει», αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο περαιτέρω καθυστερήσεων.
Ανέδειξε επίσης την αδράνεια της τελευταίας οκταετίας, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Έχω μια απορία γιατί μετά από το 2017, εδώ και 8 χρόνια το έργο δεν έχει υλοποιηθεί και δεν μας εξηγεί η ΕΕ γιατί δεν υλοποιείται».
Υπογραμμίζοντας ότι το έργο έχει «γεωπολιτική, πολιτική, οικονομική και τεχνική πτυχή», τόνισε ότι περιμένει «πιο πρακτικές κινήσεις» από τις Βρυξέλλες, πέρα από τις θεωρητικές τοποθετήσεις.
Η στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Υπενθυμίζεται ότι η Κομισιόν αναφέρθηκε τις προηγούμενες μέρες εκ νέου στην πολιτική και οικονομική βαρύτητα του έργου. Η εκπρόσωπος για θέματα ενέργειας, Άνα Κάιζα, μίλησε χθες για ένα σχέδιο που «δεν είναι σημαντικό μόνο για εμάς, αλλά και για την περιοχή» και σημείωσε πως η Επιτροπή «θέλει να δει την εξεύρεση μιας λύσης, ώστε το έργο να μπορέσει να συνεχιστεί».
Απαντώντας στις προειδοποιήσεις της Άγκυρας ότι θα παρεμποδίσει το GSI, τόνισε πως «είναι σημαντικό να βρεθεί μια λύση και να προχωρήσει αυτό το έργο, δεδομένης της σημασίας του για την περιοχή».
Υπενθύμισε ότι για το καλώδιο έχουν εγκριθεί 657 εκατ. ευρώ από το CEF και άλλα 100 εκατ. ευρώ από το RRF, υπογραμμίζοντας την «πολιτική δέσμευση» της ΕΕ.
Η ίδια αναγνώρισε πως υπήρξαν «καθυστερήσεις» και «προβλήματα» στην πορεία, προσθέτοντας ότι η Επιτροπή παρακολουθεί στενά την κατάσταση, τόσο «σε πολιτικό όσο και σε τεχνικό επίπεδο».
Παράλληλα αποκάλυψε πως ο Επίτροπος Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν, έχει ήδη συζητήσει το θέμα «τόσο με τους ομολόγους του στην Τουρκία, όσο και με όσους συμμετέχουν στο έργο».
Η στάση της Αθήνας
Τις αναφορές των τελευταίων ημερών από πλευράς υπουργού Οικονομικών σχολίασαν στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης, με τις δηλώσεις τους να δείχνουν τη δυσφορία της Αθήνας για την στάση της Κύπρου στο συγκεκριμένο θέμα.
Επαναλαμβάνοντας την αφοσίωση της Ελλάδας στο έργο, αξιωματούχοι της ελληνικής κυβέρνησης, σε συνεντεύξεις τους τόνισαν ότι θα πρέπει η Κύπρος να ξεκαθαρίσει τι θέλει σε ότι αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση μέσω του GSI.
Εξάλλου, ο Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης απέρριψε πρόσφατα τον ισχυρισμό ότι η διαδικασία έχει μπλοκαριστεί από την Τουρκία.
«Η πόντιση δεν σταμάτησε λόγω της τουρκικής αντίδρασης, αλλά επειδή ολοκληρώθηκε σύμφωνα με τον προγραμματισμό», δήλωσε μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Action 24, ενώ παραδέχτηκε ότι το χρονοδιάγραμμα δεν έχει οριστικοποιηθεί, καθώς απομένει σειρά τεχνικών και διαδικαστικών ζητημάτων.
«Πρέπει να εκδοθούν Navtex οι οποίες να είναι τμηματικές, έχει λοιπόν μία σειρά από ζητήματα τα οποία πρέπει να διευθετηθούν». Εμφανίστηκε, ωστόσο, βέβαιος ότι η επόμενη φάση «θα υλοποιηθεί το αμέσως επόμενο διάστημα».
Στέλνοντας μήνυμα για τις αντιδράσεις της Άγκυρας, προειδοποίησε πως αν υπάρξει παρεμπόδιση από τρίτη χώρα, «θα υπάρξουν συνέπειες» και αναφέρθηκε στη συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Νέα Υόρκη, μεταξύ 22 και 26 Σεπτεμβρίου, την οποία χαρακτήρισε «όχι τυπική», εκφράζοντας την προσδοκία «να αμβλυνθούν οι διαφορές που υπάρχουν».
«Η Ελλάδα ελέγχει τα θέματα στη γειτονιά της, δεν ετεροκαθοριζόμαστε και δεν προσδιοριζόμαστε από την Τουρκία», τόνισε με έμφαση, προσθέτοντας ότι «η πρωτοβουλία ανήκει σε εμάς με στόχο να ενισχύσουμε την πατρίδα μας».
